การสวดมนต์ก่อนนอน คือการฝึกสมาธิและจิต เป็นการเจริญภาวนาที่ทำให้จิตใจสงบ และนำมาซึ่งสติปัญญา ความรอบคอบ ในยุคปัจจุบันคนเรามักเจอแต่เรื่องที่ทำให้ทุกข์ จากกรรมที่เกิดขึ้นในอดีตและส่งผลมาจนถึงปัจจุบัน โดยผลจากกรรมเหล่านั้น ก็จะทำให้เรากังวลไปถึงอนาคตเสมอ เมื่อเกิดความทุกข์จิตย่อมไม่เป็นสุขและอ่อนแอลง ทำให้ขาดสติต่อส่ิงรอบตัว ขาดการตื่นรู้ ขาดความนึกคิด การสวดมนต์ก่อนนอน ไหว้พระบูชาพระรัตนตรัย จึงเป็นเหมือนการชำระจิตใจ การดึงสติให้กลับมาอยู่กับตัวเอง ให้ชีวิตผ่านช่วงทุกข์และก้าวต่อไปได้ เพื่อเสริมดวงชะตาให้ทุกท่านมีแต่ความสุข แคล้วคลาดปลอดภัยจากทุกข์ทั้งปวง เราจึงมีบทสวดมนต์ก่อนนอนมาให้ทุกท่านได้นำไปสวดกัน
บทสวดมนต์สรรเสริญพระพุทธเจ้า
บทสวดสรรเสริญพระพุทธเจ้านี้ เป็นการกล่าวขึ้นต้นก่อนสวดมนต์บทต่างๆ เพื่อนอบน้อมพระพุทธเจ้าที่เทพยดาหลายพระองค์ร่วมกันแต่งขึ้น
- นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต, อะระหะโต, สัมมาสัมพุทธัสสะ
- นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต, อะระหะโต, สัมมาสัมพุทธัสสะ
- นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต, อะระหะโต, สัมมาสัมพุทธัสสะ
บทสวดมนต์บูชาพระรัตนตรัย
บทสวดมนต์บูชาพระรัตนตรัยเป็นการรำลึกถึงพระพุทธคุณเบื้องต้นก่อนสวดมนต์ (พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์) บูชาพระ หรือทำพิธีการต่าง ๆ
- อะระหัง สัมมาสัมพุทโธ ภะคะวา, พุทธัง ภะคะวันตัง อภิวาเทมิ. (กราบ)
- สวากขาโต ภะคะวะตา ธัมโม, ธัมมังนะมัสสามิ. (กราบ)
- สุปะฏิปปันโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ, สังฆัง นะมามิ. (กราบ)
บทสวดมนต์ไตรสรณคมน์
บทสวดมนต์ไตรสรณคมน์ใช้สวดก่อนนอนเพื่อแสดงว่าตนมีพระรัตนตรัยเป็นที่ระลึกนึกถึง และเป็นที่พึ่งตลอดไป และแสดงตนเป็นพุทธมามกะ เป็นผู้รับนับถือพระพุทธศาสนา และเหมือนเป็นการน้อมกาย, วาจา, ใจ ต่อพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์
- พุทธัง สะระณัง คัจฉามิ
- ธัมมัง สะระณัง คัจฉามิ
- สังฆัง สะระณัง คัจฉามิ
- ทุติยัมปิ พุทธัง สะระณัง คัจฉามิ
- ทุติยัมปิ ธัมมัง สะระณัง คัจฉามิ
- ทุติยัมปิ สังฆัง สะระณัง คัจฉามิ
- ตะติยัมปิ พุทธัง สะระณัง คัจฉามิ
- ตะติยัมปิ ธัมมัง สะระณัง คัจฉามิ
- ตะติยัมปิ สังฆัง สะระณัง คัจฉามิ
บทสวดมนต์อาราธนาศีล 5
บทสวดมนต์อาราธนาศีล 5 สวดเพื่อเป็นการกล่าวว่าจะรักษาศีล 5 ข้อต่อหน้าพระสงฆ์ และใช้เพื่อเป็นบทสวดเปิดก่อนที่จะกล่าวสมาทานศีล 5 ต่อ
- มะยัง ภันเต วิสุง วิสุง รักขะนัตถายะ ติสะระเณนะ สะหะ ปัญจะ สีลานิ ยาจามะ
- ทุติยัมปิ มะยังภันเต วิสุง วิสุง รักขะนัตถายะ ติสะระเณนะ สะหะ ปัญจะ สีลานิ ยาจามะ
- ตะติยัมปิ มะยังภันเต วิสุง วิสุง รักขะนัตถายะ ติสะระเณนะ สะหะ ปัญจะ สีลานิ ยาจามะ
บทสวดมนต์สมาทานศีล 5
โดยปกติแล้ว หากไหว้พระที่วัด เมื่อเราสวดมนต์บทอาราธนาศีล 5 เสร็จ พระสงฆ์จะกล่าวต่อด้วยบทสวดมนต์สมาทานศีล 5 ให้เรากล่าวตาม ซึ่งเป็นเหมือนการขานรับและตอบกลับ แต่นำหากบทสวดนี้ไหว้พระก่อนนอน ก็สามารถกล่าวคำสมาทานศีล 5 ต่อเองได้เลย
- ปาณาติปาตา เวระมณี สิกขาปะทัง สะมาทิยามิ
- อทินนาทานา เวระมณี สิกขาปะทัง สะมาทิยามิ
- กาเมสุมิจฉาจารา เวระมณี สิกขาปะทัง สะมาทิยามิ
- มุสาวาทา เวระมณี สิกขาปะทัง สะมาทิยามิ
- สุราเมระยะมัชชะปะมาทัฏฐานา เวระมณี สิกขาปะทัง สะมาทิยามิ
บทสวดมนต์ก่อนนอนศีล 5
บทนี้เป็นคำกล่าวต่อท้าย หลังกล่าวอาราธนาศีล 5 และสมาทานศีล 5 จบ
- อิมานิ ปัญจะ สิกขาปะทานิ สะมาทิยามิ
- อิมานิ ปัญจะ สิกขาปะทานิ สะมาทิยามิ
- อิมานิ ปัญจะ สิกขาปะทานิ สะมาทิยามิ
บทสวดมนต์พุทธานุสสติ
บทสวดมนต์พุทธานุสสติจะเป็นการน้อมจิตรำลึกถึงพระคุณของพระพุทธเจ้า คือระลึกถึงความดีอันมีอยู่ในพระองค์ ด้วยความรู้สึกเลื่อมใส ศรัทธา และเพื่อให้จิตรวมเป็นหนึ่ง
- อิติปิโส ภะคะวา อะระหัง สัมมาสัมพุทโธ วิชชาจะระณะสัมปันโน สุขโต โลกะวิทู, อนุตตะโร ปุริสสะทัมมะสาระถิ, สัตถา เทวะมะนุสสานัง, พุทโธ ภะคะวาติ
บทสวดมนต์แผ่เมตตาแก่ตนเอง
บทแผ่เมตตาให้ตนเองเป็นการสวดเพื่อการเตรียมใจตนเองให้เกิดความเมตตาที่แท้จริง เป็นการให้ความเมตตาโดยถือเอาตัวเองเป็นที่ตั้ง เพื่อให้ปราศจากความทุกข์ และปลงในกรรมต่างๆ
- อะหัง สุขิโต โหมิ ขอให้ข้าพเจ้ามีความสุข
- นิททุกโข โหมิ ปราศจากความทุกข์
- อะเวโร โหมิ ปราศจากเวร
- อัพยาปัชโฌ โหมิ ปราศจากอุปสรรคอันตรายทั้งปวง
- อะนีโฆ โหมิ ปราศจากความทุกข์การทุกข์ใจ
- สุขี อัตตานัง ปะริหะรามิ มีความสุขกายสุขใจรักษาตนให้พ้นจากทุกภัยทั้งสิ้นเถิด
บทสวดมนต์แผ่เมตตาให้ผู้อื่น
การสวดมนต์เพื่อแผ่เมตตาให้ผู้อื่นๆ คือการกำหนดจิตตนให้เองให้ปล่อยวาง เมตตา และขอขมา รวมไปถึงการส่งผลบุญให้เจ้ากรรมนายเวรปราศจากความทุกข์ ไม่มีเวร ไม่มีภัย ไม่มีความคับแค้นใจต่อกัน
- สัพเพสัตตา สุขิตา โหนต
- นิททุกขา อะเวรา อัพยาปัชฌา อะนีฆา
- สุขี อัตตานัง ปะริหะรันตุ
บทสวดมนต์แผ่เมตตาให้สรรพสัตว์
การสวดมนต์บทนี้เป็นการสวดเพื่อให้ เทวดา สิ่งศักดิ์สิทธิ์ ทั้งเบื้องซ้ายและเบื้องขวาเรารับรู้ ไปจนถึงสรรพสัตว์ สัมภเวสีทั้งหลายได้มารับส่วนบุญส่วนกุศลนั้นไป
- สัพเพ สัตตา สัตว์ทั้งหลายที่เป็นเพื่อนทุกข์ เกิดแก่เจ็บตาย ด้วยกันทั้งหมดทั้งสิ้น
- อะเวรา โหนตุ จงเป็นสุขเป็นสุขเถิด อย่าได้มีเวรแก่กันและกันเลย
- อัพะยาปัชฌา โหนตุ จงเป็นสุขเป็นสุขเถิด อย่าได้เบียดเบียนซึ่งกันและกันเลย
- อะนีฆา โหนตุ จงเป็นสุขเป็นสุขเถิด อย่าได้มีความทุกข์กาย ทุกข์ใจเลย
- สุขี อัตตานัง ปะริหะรันตุ จงมีความสุขกาย สุขใจ รักษาตนให้พ้นจากทุกข์ภัยทั้งสิ้นเถิด
บทสวดมนต์แผ่เมตตาแบบพรหมวิหารสี่
แผ่เมตตาแบบพรหมวิหารสี่ คือการส่งความปราถนาดีไปยังสรรพสัตว์ เป็นหลักธรรมประจำใจเพื่อให้เราดำรงชีวิตได้อย่างประเสริฐและบริสุทธิ์เฉกเช่นพรหม เป็นแนวธรรมปฏิบัติของผู้ที่ปกครอง และการอยู่ร่วมกับผู้อื่น ประกอบด้วยหลักปฏิบัติ 4 ประการ
บทเมตตา
- สัพเพ สัตตา สัตว์ทั้งหลายที่เป็นเพื่อนทุกข์ เกิด แก่ เจ็บ ตาย ด้วยกันทั้งสิ้น
- อะเวรา โหนตุ จงเป็นผู้ไม่มีเวรแก่กันและกันเถิด
- อัพยาปัชฌา โหนตุ จงเป็นผู้ไม่เบียดเบียนซึ่งกันและกัน
- อะนีฆา โหนตุ จงเป็นผู้ไม่มีทุกข์กาย ทุกข์ใจเถิด
- สุขี อัตตานัง ปะริหะรันตุ จงเป็นผู้มีสุข พ้นจากทุกข์ภัยทั้งสิ้นเถิด
บทกรุณา
- สัพเพ สัตตา สัตว์ทั้งหลายที่เป็นเพื่อนทุกข์ เกิด แก่ เจ็บ ตาย ด้วยกันทั้งสิ้น
- สัพพะทุกขา ปะมุจจันตุ จงพ้นจากทุกข์เถิด
บทมุทิตา
- สัพเพ สัตตา สัตว์ทั้งหลายที่เป็นเพื่อนทุกข์ เกิด แก่ เจ็บ ตาย ด้วยกันทั้งสิ้น
- มา ลัทธะสัมปัตติโต วิมุจจันตุ จงอย่าไปปราศจากสมบัติอันตนได้แล้วเถิด
บทอุเบกขา
- สัพเพ สัตตา สัตว์ทั้งหลายที่เป็นเพื่อนทุกข์ เกิด แก่ เจ็บ ตาย ทั้งสิ้น
- กัมมัสสะกา เป็นผู้มีกรรมเป็นของของตน
- กัมมะทายาทา เป็นผู้รับผลของกรรม
- กัมมะโยนิ เป็นผู้มีกรรมเป็นกำเนิด
- กัมมะพันธุ เป็นผู้มีกรรมเป็นเผ่าพันธุ์
- กัมมะปะฏิสะระณา เป็นผู้มีกรรมเป็นที่พึ่งอาศัย
- ยัง กัมมัง กะริสสันติ กระทำกรรมอันใดไว้
- กัลยาณัง วา ปาปะกัง วา ดีหรือชั่ว
- ตัสสะ ทายาทา ภะวิสสันติ จักเป็นผู้รับผลของกรรมนั้น
บทสวดมนต์แผ่ส่วนกุศล
บทสวดบทนี้ใช้สวดเพื่อการอุทิศบุญกุศลที่เราได้สวดมนต์ภาวนาให้กับ พ่อ แม่ ญาติพี่น้อง ครูอาจารย์ เทวดา ผีเร่ร่อน เจ้ากรรมนายเวร และสัตว์ทั้งหลาย
- อิทัง เม มาตาปิตูนัง โหตุ สุขิตา โหนตุ มาตาปิตะโร ขอส่วนบุญนี้จงสำเร็จแก่มารดา บิดาของข้าพเจ้า ขอให้มารดา บิดาของข้าพเจ้ามีความสุข
- อิทัง เม ญาตีนัง โหตุ สุขิตา โหนตุ ญาตะโย ขอส่วนบุญนี้จงสำเร็จแก่ญาติทั้งหลายของข้าพเจ้า ขอให้ญาติทั้งหลายของข้าพเจ้ามีความสุข
- อิทัง เม คุรูปัชฌายาจริยานัง โหตุ สุขิตา โหนตุ คุรูปัชฌายาจริยา ขอส่วนบุญนี้จงสำเร็จแก่ครูอุปัชฌาย์อาจารย์ของข้าพเจ้า ขอให้ครูอุปัชฌาย์อาจารย์ของข้าพเจ้ามีความสุข
- อิทัง สัพพะเทวะตานัง โหตุ สุขิตา โหนตุ สัพเพเทวา ขอส่วนบุญนี้จงสำเร็จแก่เทวดาทั้งหลายทั้งปวง ขอให้เทวดาทั้งหลายทั้งปวงมีความสุข
- อิทัง สัพพะเปตานัง โหตุ สุขิตา โหนตุ สัพเพ เปตา ขอส่วนบุญนี้จงสำเร็จแก่เปรตทั้งหลายทั้งปวง ขอให้เปรตทั้งหลายทั้งปวงมีความสุข
- อิทัง สัพพะเวรีนัง โหตุ สุขิตา โหนตุ สัพเพเวรี ขอส่วนบุญนี้จงสำเร็จแก่เจ้ากรรมนายเวรทั้งหลายทั้งปวง ขอให้เจ้ากรรมนายเวรทั้งหลายทั้งปวงมีความสุข
- อิทัง สัพพะสัตตานัง โหตุ สุขิตา โหนตุ สัพเพ สัตตา ขอส่วนบุญนี้จงสำเร็จแก่สัตว์ทั้งหลายทั้งปวง ขอให้สัตว์ทั้งหลายทั้งปวงมีความสุขทั่วหน้ากันเทอญ
อุปกรณ์ไหว้พระ ของไหว้พระในบ้านที่ถูกต้อง ชาวพุธควรมีติดบ้าน
ธูป 3 ดอก
การบูชาพระในบ้าน หรือสวดมนต์ก่อนนอน จะใช้ธูป 3 ดอกเสมอ เพื่อบูชาพระรัตนตรัย พระปัญญาคุณ หมายถึงปัญญาแห่งการรู้แจ้งเห็นจริงตรัสรู้ชอบได้ด้วยพระองค์ พระกรุณาคุณ หมายถึงความบริสุทธิ์หมดจดจากราคะ (ความยินดีในกาม) โทสะ (ความโกรธ) โมหะ (ความหลง) และพระเมตตาคุณ หมายถึงความมีเมตตาแห่งองค์สัมมาสัมพุทธเจ้าที่สอนผู้อื่นให้รู้แจ้งตามความเป็นจริง
เทียน 2 เล่ม
การจุดธูปเทียนบูชาเป็นการระลึกถึงพระธรรมวินัยหรือคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า มีหลักในการจุดคือ ต้องจุดเทียนก่อนจุดธูป หากเทียนมี ๒ เล่ม และมีกระถางธูปอยู่ตรงกลาง ให้จุดเล่มที่อยู่ด้านซ้ายมือของผู้จุดก่อนแล้วจึงจุดเล่มขวามือ จากนั้นจึงจุดธูป วิธีจุดแบบนี้ใช้ทั่วไปในการจุดบูชาพระพุทธรูปทั้งงานมงคลและงานอวมงคล และจุดบูชาพระธรรมในงานศพ โดยมีเทียน 2 เล่ม ธูป 3 ดอก
ดอกไม้หรือพวงมาลัย
ดอกไม้ พวงมาลัยต่างๆ เป็นสิ่งสำหรับสักการะบูชาพระสงฆ์ ดอกไม้ที่นิยมเลยก็คือ ดอกบัว หรือดอกไม้ที่มีกลิ่นหอม และมีสีสวยสด โดยปกติแล้วหากไหว้พระที่วัด หรือทำบุญตักบาตรไม่ควรนำดอกไม้ที่เหี่ยวแห้งมาบูชา หรือดอกไม้ประดิษฐ์ รวมไปถึงดอกไม้พลาสติกต่างๆ ด้วยเช่นกัน แต่หากบูชาพระในบ้าน แล้วไม่สะดวกนำดอกไม้สดบูชา ก็สามารถใช้ดอกไม้ประดิษฐ์ที่มีความสวยงามแทนได้
น้ำเปล่า
การสักการะพระสงฆ์ หรือไหว้พระและมีน้ำเปล่าตั้งไว้ หมายถึงการระลึกถึงน้ำพระทัยของพระพุทธเจ้า ควรเติมน้ำให้เต็มและหมั่นตรวจเช็กภาชนะ ภาชนะหรือแก้วสำหรับใส่น้ำไหว้พระจะต้องสะอาดไม่มีฝุ่น และควรเปลี่ยนน้ำทุกครั้งที่ไหว้พระ หรือบูชาพระ สวดมนต์ก่อนนอนเสมอ
ผลไม้ และขนมหวาน
การบูชาพระด้วยผลไม้ และขนมหวาน เป็นอุปกรณ์ที่ไม่ได้จำเป็นมากนักสำหรับการบูชาพระ หรือไหว้พระก่อนนอน แต่สำหรับวันมงคลหรือวันพระ การสวดมนต์พร้อมถวายผลไม้ และขนมหวานก็จะช่วยเสริมบุญบารมีและเสริมสิริมงคลให้กับชีวิตมากขึ้น ซึ่งผลไม้แต่ละชนิดก็จะมีความหมายดีๆ แตกต่างกันออกไปด้วย สิ่งที่สำคัญไม่แพ้กันคือพายหรือภาชนะสำหรับใส่ผลไม้ และขนมหวาน จะต้องสะอาดและมีความสวยงาม
บทส่งท้าย
การไหว้พระก่อนนอนเป็นการตั้งจิตอธิษฐานที่สามารถทำได้ทุกที่ทุกเวลาก่อนนอน ไม่จำเป็นต้องสวดมนต์ต่อหน้าพระพุทธรูปหรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เพราะการเจริญภาวนานั้นอยู่ที่ใจของเรา หากใครไม่สะดวกหรือไม่มีอุปกรณ์สำหรับไหว้พระก็สามารถปฏิบัติได้เสมอ
