เครื่องชงกาแฟขนาดเล็กที่เหมาะสำหรับใช้งานตามบ้านเรือน ตัวช่วยสุดเจ๋งที่จะทำให้ลืมการดื่มกาแฟแบบสำเร็จรูปไปได้เลย แต่ก่อนอื่นหลาย ๆ คนคงอาจจะยังไม่ทราบว่า เจ้ากาแฟสดกับกาแฟสำเร็จรูปนั้น ความจริงแล้วมันแตกต่างกันอย่างไรบ้าง บทความนี้นั้นมีคำตอบมาให้เพื่อน ๆ ได้หายข้องใจกันแล้ว
กาแฟสด ที่ว่าสดนั้นสดอย่างไร
กาแฟสด เป็นกาแฟที่ชงมาจากเมล็ดกาแฟซึ่งอยู่ภายในผลของต้นกาแฟ โดยวิธีการที่จะนำเอาเมล็ดกาแฟออกมาจากผลก็มีด้วยกัน 2 วิธี คือ การตากแห้ง และการแช่น้ำ ซึ่งโดยทั่วไปแล้วพันธุ์กาแฟที่ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายมีด้วยกัน 2 พันธุ์ คือ อาราบิก้าและโรบัสต้า จากนั้นจึงนำเมล็ดกาแฟที่ได้เหล่านั้นไปคั่ว เพื่อใช้ความร้อนเป็นตัวช่วยดึงเอาศักยภาพความหอมและรสชาติที่แท้จริงของกาแฟออกมาให้มากที่สุดเท่าที่จะสามารถทำได้
ระดับความร้อนที่ใช้ในการคั่วเมล็ดกาแฟยังแยกออกอีกหลายระดับ ไล่ตั้งแต่ คั่วแบบอ่อน (สีเมล็ดเป็นสีน้ำตาลอ่อน) คั่วแบบปานกลาง (สีเมล็ดเป็นสีน้ำตาลเข้มขึ้นมากกว่าการคั่วแบบอ่อน) และคั่วแบบแก่ (สีเมล็ดเป็นสีค่อนข้างเข้ม และดูมีความมันวาวเงางาม) เป็นต้น
และขั้นตอนสุดท้ายของการเตรียมเมล็ดกาแฟไว้ใช้สำหรับชงกาแฟสดก็คือ การบดเมล็ดกาแฟให้มีขนาดเล็กพร้อมใช้งาน ซึ่งขนาดความละเอียดหรือความหยาบของเมล็ดกาแฟก็ล้วนแล้วแต่มีผลต่อรสชาติกาแฟทั้งสิ้น ทั้งนี้หลักการของการชงกาแฟสด จำเป็นที่จะต้องใช้อุปกรณ์ในการชงที่เรียกว่าเครื่องชงกาแฟสด ซึ่งประเภทของเครื่องชงกาแฟก็มีมากมายหลายรูปแบบให้เลือกใช้งานไม่ว่าจะเป็นเครื่องชงแบบเอสเปรสโซ่ (Espresso Machine) ซึ่งอาศัยแรงดันดันน้ำร้อนผ่านตัวกรองที่มีเมล็ดกาแฟบรรจุอยู่ โดยจะได้กาแฟที่มีรสค่อนข้างขม
เนื่องจากใช้น้ำเพียงเล็กน้อย หรือจะเป็นเครื่องชงกาแฟแบบหยดน้ำ (Drip Coffee) ที่จะใช้น้ำร้อนผ่านกระดาษกรองที่มีเมล็ดกาแฟวางอยู่ กรองแล้วหยดลงมาเป็นน้ำกาแฟ หรือเครื่องชงแบบอื่น ๆ เช่น เครื่องชงแบบฝรั่งเศส เครื่องชงแบบไซฟอน เป็นต้น
จะเห็นได้ว่าไม่ว่าจะเป็นพันธุ์ของเมล็ดกาแฟ วิธีการได้มาซึ่งเมล็ด ระดับความร้อนที่ใช้ในการคั่ว วิธีการบด ตลอดจนวิธีการชง ต่างมีผลต่อรสชาติของกาแฟด้วยกันทั้งสิ้น ซึ่งทั้งหมดทั้งมวลนี้ทำให้กาแฟสดมีกลิ่นหอมอันเป็นเอกลักษณ์ และสัมผัสได้ถึงรสชาติแท้ ๆ ของกาแฟ เป็นมนต์เสน่ห์ที่น่าหลงใหลจนโดนใจทุกคน
ทำไมกาแฟสำเร็จรูป ถึงไม่ใช่กาแฟสด
กาแฟสำเร็จรูป คือ กาแฟที่นำเอาเมล็ดกาแฟมาผ่านกระบวนการจนได้ออกมาเป็นกาแฟรูปแบบผงพร้อมชง ที่มีเพียงแค่น้ำร้อนก็สามารถชงดื่มได้ทันที ไม่จำเป็นต้องมีเครื่องชงกาแฟสดแต่อย่างใด ส่วนวิธีการผลิตผงกาแฟ หลัก ๆ แล้วมี 2 วิธี คือ
วิธีพ่นแห้ง (Spray Drying)
เป็นวิธีที่นำเอาน้ำกาแฟที่ได้จากการต้มไปพ่นเป็นฝอย ๆ ผ่านอากาศที่มีความร้อน กาแฟสำเร็จรูปที่ได้จากวิธีนี้หลังจากที่น้ำระเหยออกหมดแล้ว จะมีลักษณะเป็นผงกาแฟสีดำละเอียด
วิธีระเหิดแห้ง (Freeze Drying)
คือการให้ความเย็นจัดแก่น้ำกาแฟที่มีความเข้มข้นมาก ๆ จนกระทั่งต่ำกว่าจุดเยือกแข็ง ในสภาวะที่มีความดันสูงมาก ๆ ซึ่งผลผลิตที่ได้ก็คือผงกาแฟที่มีลักษณะเป็นเกล็ด ๆ สีน้ำตาลทอง โดยวิธีนี้จะได้กาแฟที่มีขนาดใหญ่กว่าวิธีที่หนึ่ง อีกทั้งยังสามารถรักษาความหอมและรสชาติของกาแฟแท้ไว้ได้ดีกว่าแต่จะมีราคาที่แพงกว่านั่นเอง
ขั้นตอนสุดท้ายของการทำกาแฟสำเร็จรูปคือการนำผงกาแฟที่ได้ไปผสมกับน้ำตาล ครีมเทียม แล้วแต่สูตรของแต่ละแบรนด์ ที่เรียกกันว่ากาแฟ 3 in 1 ซึ่งทำให้ได้สัดส่วนของผงกาแฟที่น้อยลง และมีข้อเสียในเรื่องของสุขภาพจากความหวานที่ไม่ควรดื่มมากเกินความจำเป็นนัก อย่างไรก็ตามจะเห็นได้ว่ากาแฟสำเร็จรูปนั้น ไม่สามารถให้อารมณ์ความรู้สึก หรือความคลาสสิกของการกินกาแฟได้เท่ากับการกินกาแฟสด ที่จำเป็นต้องมีความละเอียด ละเมียดละไมมากกว่า แต่ข้อดีก็คือราคาไม่แพงเมื่อเทียบกับกาแฟสดที่ขายตามร้านกาแฟต่าง ๆ มีความสะดวกสามารถพกพาติดตัวไว้ดื่มได้ตลอดเวลา แต่จะดีกว่าไหมหากเราสามารถหาตัวช่วยซึ่งทำให้เกิดส่วนผสมที่ลงตัวระหว่างกาแฟสดและกาแฟสำเร็จรูปได้
เครื่องชงกาแฟสดขนาดเล็กที่เหมาะใช้งานตามบ้านเรือน ดูเหมือนจะเป็นคำตอบสุดท้ายของคำถามข้างต้นได้ดีที่สุด เนื่องจากเมื่อเทียบค่าใช้จ่ายในระยะยาวแล้ว ถึงแม้ว่าจะมีราคาแพงกว่าการดื่มกาแฟสำเร็จรูปแต่ก็ไม่แพงเท่ากับการซื้อกาแฟสดที่ร้านดื่มเป็นประจำ และยังได้รสชาติของกาแฟแบบสด ๆ ใหม่ ๆ ไม่แพ้การชงด้วยเครื่องชงขนาดใหญ่ตามร้านเลย นอกจากนี้ยังสามารถชงกาแฟสดเองจากบ้าน แล้วนำใส่ภาชนะพกพาไปดื่มนอกบ้านได้ทุกสถานที่ และทุกเวลาอีกด้วย เรียกว่าเป็นส่วนผสมที่ลงตัวเหมาะสำหรับคนที่ต้องการคาเฟอีนเข้าสู่ร่างกายเป็นประจำทุกวันเพื่อให้มีความกระปรี้กระเปร่าไม่ง่วงเหงาหาวนอนอีกต่อไป
