เครื่องฟอกอากาศปลอดภัยไหม? ใช้อย่างไรถึงอันตราย

ระบบ Air Purifier หรือ ระบบฟอกอากาศ นับเป็นสิ่งที่ต้องมีในปัจจุบันนี้ เพื่อความมั่นใจว่าอากาศที่เราหายใจอยู่นั้นจะสะอาดและปลอดภัยจริง โดยเฉพาะบ้านที่มีผู้ป่วยหรือเด็กเล็กที่ต้องการการปกป้องอย่างที่สุด ประชากรส่วนหนึ่งในประเทศไทยจึงเริ่มหันไปพึ่งพาเครื่องใช้ไฟฟ้าสำหรับฟอกอากาศ แต่ด้วยความที่เจ้าเครื่องใช้ไฟฟ้าชนิดนี้มันยังค่อนข้างใหม่ต่อความเข้าใจของคนไทย บางคนเพิ่มจะมารู้จักด้วยซ้ำ จึงเกิดความสงสัยในประสิทธิภาพการทำงาน และกังวลว่า เครื่องฟอกอากาศปลอดภัยไหม? ใช้ไปแล้วมีอะไรอันตรายหรือเปล่า ซึ่งทีมงานบอกเลยว่าความวิตกนี้จะหายไปถ้าเราได้ทำความรู้จักมันให้ดีพอ

เครื่องฟอกอากาศปลอดภัยจริงหรือ

ตามความเป็นจริง เครื่องใช้ไฟฟ้าทุกชนิด ในที่นี้โดยเฉพาะยี่ห้อที่รู้จักกันอย่างแพร่หลาย เช่น Sharp, Xiaomi, Hatari, Hitachi, Bwell ฯลฯ ล้วนแล้วแต่มาตรฐานความปลอดภัยพร้อมให้ผู้ใช้อย่างเราได้ใช้อย่างไร้กังวลอยู่แล้ว ไม่อย่างนั้นคงไม่สามารถนำมาขายได้ทั่วโลกแบบนี้ เพียงแค่ในบางครั้งเราแค่ไม่เข้าใจถึง หลักการทำงานของตัวเครื่อง เลยทำให้เรารู้สึกกลัวไปสารพัด เช่น มันจะปล่อยสารพิษออกมาไหม มันจะมาแย่งอากาศ มันจะมาสร้างความไม่ปลอดภัยอะไรให้กับเรา ซึ่งยืนยันตรงนี้เลยว่า มันปลอดภัย! แต่ก็มีอีกหนึ่งปัจจัยที่หลายท่านคาดไม่ถึง ซึ่งทำให้การใช้เครื่องฟอกนี้ เป็นอันตรายได้ นั่นก็คือเรื่องการวางเครื่องไว้ผิดตำแหน่ง ซึ่งเราจะขยายความต่อไป

วางเครื่องไว้ผิดตำแหน่ง

หลายคนไม่ทราบว่าเครื่องฟอกอากาศ ใช้งานอย่างไรจึงจะได้ประโยชน์สูงสุด เพราะไม่เหมือนเครื่องใช้อย่างอื่นตรงที่เราไม่สามารถรับรู้ได้ง่าย ๆ ว่ากำลังทำงาน อย่างแอร์เมื่อเราเปิดใช้เรายังมีความรู้สึกเย็น แต่อากาศที่ผ่านการทำความสะอาดแล้วนั้นไม่ได้มีสีหรือแสงใด ๆ ให้เห็นด้วยตา ดังนั้นจึงมีคำถามอยู่เสมอว่าแล้วอย่างนั้นตำแหน่งที่วางเครื่องถูกต้องไหม? อากาศที่ออกมาสะอาดปลอดภัยแล้วหรือยัง? ซึ่งความสงสัยนั้นถูกต้อง และเป็นเรื่องจริงที่ถูกพิสูจน์ทางการแพทย์แล้ว ว่าตำแหน่งการวางเครื่องสำคัญต่อคุณภาพการฟอกอากาศจริง และตำแหน่งที่มักจะถูกเข้าใจผิดบ่อย ๆ ว่าควรวางเครื่องไว้ก็มีดังต่อไปนี้

หัวเตียง

หลายคนเข้าใจว่าวางเครื่องไว้ใกล้ ๆ จมูกจะดีที่สุด เราจะได้อากาศบริสุทธิ์เต็มปอด แท้จริงแล้วไม่ถูกต้องเลยเพราะเครื่องจะดูดอากาศผ่านแนวศีรษะเรา อากาศปนเปื้อนที่ควรเข้าไปในเครื่องส่วนหนึ่งจะถูกเราสูดเข้าไป ทั้งยังมีเสียงรบกวนของตัวเครื่องที่ทำให้เราอาจนอนหลับไม่สนิทได้

ใกล้ที่นอนเด็ก ๆ หรือผู้สูงอายุ

ไม่ต่างจากการวางไว้บนหัวเตียงอากาศปนเปื้อนก่อนจะเข้าเครื่องจะไหลพาดผ่านตัวผู้ใช้งานไป และตัวผู้ใช้งานเองจะสูดอากาศปนเปื้อนไปเรื่อย ๆ ข้อนี้บรรดาพ่อแม่ที่มีลูกเล็ก ๆ เชื่อว่าลูก ๆ ของพวกเขาหลับสบายและยาวนานขึ้นเมื่อมีเครื่องอยู่ใกล้ ๆ แท้จริงแล้วไม่ใช่เพราะอากาศบริสุทธิ์เด็ก ๆ โดยเฉพาะทารกถึงได้หลับปุ๋ยอย่างราบรื่น แต่เป็นเพราะเสียงพัดลมจากเครื่องซึ่งเป็นเสียงต่อเนื่องเช่นเดียวกับเสียงน้ำไหลนั่นต่างหากที่ทำให้เด็ก ๆ ผ่อนคลาย

ใต้แอร์

มีความเข้าใจผิด ๆ ว่าวางเครื่องไว้ใต้แอร์มันจะได้ฟอกอากาศที่ไม่ดีก่อนถูกแอร์ดูดเข้าไปจริง ๆ แล้วไม่ถูกต้องเลยในหลักการหมุนเวียนอากาศ ยิ่งเป็นแอร์ที่มีระบบฟอกอากาศในตัวด้วยการปล่อยประจุไฟฟ้ากับเครื่องฟอกแบบปล่อยประจุไฟฟ้าเช่นเดียวกันยิ่งไปกันใหญ่ ผู้อยู่อาศัยจะรู้สึกอึดอัดมาก ๆ แถมยังไม่ดีเลยกับผู้ป่วย เด็กและผู้สูงอายุ

ชิดผนัง

ตำแหน่งที่หลาย ๆ คนรู้สึกว่าเป็นสัดส่วนดี เป็นระเบียบเรียบร้อย ไม่ระเกะระกะ แท้จริงแล้วไม่ดีเลยเพราะการดูดอากาศส่วนใหญ่จะอยู่ด้านหลังเครื่อง การวางมันชิดผนังเกินไปจะทำให้ประสิทธิภาพการดูดอากาศทำได้ไม่เต็มที่ดังนั้นตามคำแนะนำในคู่มือแล้ว แทบทุกรุ่นทุกยี่ห้อระบุชัดว่าควรอยู่ห่างผนังอย่างน้อยสองฟุต

สรุปแล้วจากทั้งคำแนะนำของผู้ผลิตรวมทั้งแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคระบบทางเดินหายใจ ระบุว่าตำแหน่งที่เหมาะสมสำหรับวางเครื่องดังกล่าวในห้องแอร์โดยเฉพาะห้องนอนที่ใช้งานในตอนกลางคืน คือ ทิศทางตรงกันข้ามกับแอร์ เพราะถูกต้องตามหลักการไหลของอากาศทำให้การฟอกอากาศมีประสิทธิภาพสูงสุด ส่วนห้องที่ไม่มีแอร์และใช้งานในเวลากลางวัน วางไว้ส่วนใดของห้องก็ได้ตามสะดวก ไม่ว่าจะใกล้หรือไกลตัวผู้ใช้งานก็ไม่ต่างกัน เพราะในช่วงที่เรายังไม่หลับเราปรับเปลี่ยนอิริยาบถและเคลื่อนที่ไปเรื่อย ๆ นั่นเอง

จะรู้ได้อย่างไรว่าเครื่องยังทำงานฟอกอากาศได้ดี

แม้เราจะมองไม่เห็นอากาศที่เครื่องฟอกออกมา แต่เรายังใช้ความรู้สึกสัมผัสรับรู้ได้ว่าเครื่องทำงานได้น่าพึงพอใจหรือไม่ โดยเฉพาะห้องที่มีกลิ่นอับผู้ใช้งานจะรับรู้ความแตกต่างได้ทันทีหลังจากผ่านการใช้งานครั้งแรกเลย กลิ่นอับและความอึดอัดที่เคยมีจะหายไป กลายเป็นห้องที่ไม่มีกลิ่นแปลกปลอมให้ความรู้สึกผ่อนคลายสบายตัว ซึ่งนอกจากวิธีนี้แล้วเรายังสามารถรับรู้ได้ง่าย ๆ ว่าอากาศที่ใช้หายใจอยู่สะอาดดีหรือยัง ด้วยการเลือกซื้อเครื่องรุ่นใหม่ ๆ ที่มีหน้าปัดบอกความหนาแน่นของสิ่งปนเปื้อน ความชื้นในอากาศหรือแม้แต่เปอร์เซ็นต์ความสมบูรณ์ของไส้กรองนั่นเอง

ยังมีอีกหลายเรื่องที่คนเราเข้าใจผิดกันเกี่ยกับเจ้าเครื่องนี้ มากว่าอาจสิ้นเปลืองพลังงานเหมือนแอร์ อาจมีสารเคมีอันตรายที่ฆ่าเชื้อโรคได้ทำให้หลาย ๆ คนไม่กล้าใช้งานเครื่องใช้ชนิดนี้ในบ้านเพราะกลัวเป็นอันตราย แท้จริงแล้วมันไม่มีสารเคมีอะไรเลย ส่วนประกอบหลัก ๆ มีแค่พัดลมกับฟิลเตอร์กรองอากาศเท่านั้น เปิดใช้งานนาน ๆ ก็ไม่มีความเสี่ยงต่ออุบัติเหตุทางไฟฟ้าแต่อย่างใด อันตรายอย่างเดียวที่มีคือการวางไว้เกะกะ ผู้ใช้เผลอเดินชนเครื่องล้มก็เท่านั้นเอง สรุป เครื่องฟอกอากาศปลอดภัยไหม? แน่นอนครับว่า มันปลอดภัย!